Giriş

Pistonlu kompresörler, çeşitli endüstriyel ve evsel uygulamalarda yaygın olarak kullanılan hava veya gaz sıkıştırma cihazlarıdır. Bu kompresörler, bir pistonun silindir içinde ileri geri hareketiyle gazı sıkıştırır. Performanslarını korumak ve arıza sürelerini en aza indirmek için düzenli bakım ve zamanında onarım gereklidir. Bu kılavuz, pistonlu kompresörlerin temel onarım adımlarını açıklamaktadır.

Güvenlik Önlemleri

DİKKAT: Onarım işlemine başlamadan önce aşağıdaki güvenlik önlemlerini mutlaka alınız:

• Kompresörü elektrik kaynağından ayırın ve basıncı tamamen boşaltın.
• Uygun kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanın; örneğin gözlük, eldiven ve iş elbiseleri.
• Çalışma alanının iyi havalandırıldığından emin olun.
• Yanıcı maddeleri çalışma alanından uzak tutun.
• Kompresörün kullanım kılavuzunu okuyun ve talimatlara uyun.

Gerekli Aletler ve Malzemeler

Kompresör onarımı için aşağıdaki alet ve malzemelere ihtiyacınız olacaktır:

• Anahtar takımı (çeşitli boyutlarda)
• Pense
• Tornavida (düz ve yıldız)
• Çekiç
• Yağ filtresi anahtarı
• Hava tabancası
• Multimetre
• Kompresör yağı
• Yedek parçalar (piston segmanları, contalar, valfler vb.)
• Temizleme çözücüleri
• Bezler

Sorun Tespiti

Kompresörün onarımına başlamadan önce, sorunun kaynağını doğru bir şekilde tespit etmek önemlidir. Aşağıdaki adımları izleyerek sorunu teşhis etmeye çalışın:

1. Görsel Kontrol: Kompresörün dış yüzeyini inceleyin. Herhangi bir çatlak, kırık, sızıntı veya hasar olup olmadığını kontrol edin. Elektrik kablolarının ve bağlantılarının sağlam olduğundan emin olun.
2. Ses Kontrolü: Kompresörü çalıştırın ve normalden farklı bir ses gelip gelmediğini dinleyin. Tıklama, vuruntu, sürtünme veya hava kaçağı sesleri arızanın belirtisi olabilir.
3. Basınç Kontrolü: Kompresörün basınç göstergesini kontrol edin. Basınç değeri normalden düşükse veya hiç basınç üretmiyorsa, bu durum bir arızanın işareti olabilir.
4. Hava Kaçağı Kontrolü: Kompresörün bağlantı noktalarını ve hortumlarını sabunlu suyla kontrol edin. Kabarcıklar oluşuyorsa, hava kaçağı var demektir.
5. Termal Kontrol: Kompresörün motorunu ve silindirini elinizle kontrol edin. Aşırı ısınma, bir arızanın veya yetersiz yağlamanın belirtisi olabilir.(Dikkat:Kompresör sıcak olabilir!)

Sık karşılaşılan sorunlar arasında şunlar yer alır:

• Düşük basınç
• Aşırı ısınma
• Hava kaçağı
• Gürültülü çalışma
• Motor arızası

Komponentlerin Sökülmesi

Sorunu tespit ettikten sonra, arızalı komponentleri sökmeye başlayabilirsiniz. Aşağıdaki genel adımları izleyin:

1. Hava Filtresi: Hava filtresini sökün ve temizleyin veya gerekirse değiştirin.
2. Basınç Anahtarı: Basınç anahtarını sökün ve test edin. Arızalıysa yenisiyle değiştirin.
3. Çek Valf: Çek valfi sökün ve temizleyin. Gerekirse yenisiyle değiştirin.
4. Silindir Kapağı: Silindir kapağını sökün. Contaları inceleyin ve hasarlıysa değiştirin.
5. Piston ve Segmanlar: Pistonu ve segmanları çıkarın. Aşınma veya hasar olup olmadığını kontrol edin.
6. Krank Mili ve Biyel Kolu: Krank milini ve biyel kolunu sökün. Yatakları ve bağlantıları kontrol edin.
7. Motor: Motoru sökün (eğer arızalıysa). Elektrik bağlantılarını ve sargıları kontrol edin.

DİKKAT: Sökme işleminde, tüm parçaları ve vidaları düzenli bir şekilde saklayın. Böylece montaj sırasında sorun yaşamazsınız.

Komponentlerin İncelenmesi ve Temizlenmesi

Sökülen tüm komponentleri dikkatlice inceleyin ve temizleyin. Aşağıdaki adımları izleyin:

• Piston ve Segmanlar: Piston ve segmanlarda aşınma, çizik veya kırık olup olmadığını kontrol edin. Segmanların yuvalarında serbestçe hareket ettiğinden emin olun.
• Silindir: Silindirde çizik, aşınma veya deformasyon olup olmadığını kontrol edin. Silindiri temizleyin ve gerekirse honlayın.
• Valfler: Valflerin yüzeylerini ve yuvalarını kontrol edin. Kirlenmiş veya hasar görmüş valfleri temizleyin veya değiştirin.
• Yataklar: Yataklarda aşınma, boşluk veya hasar olup olmadığını kontrol edin. Yatakları temizleyin ve yağlayın.
• Contalar: Tüm contaları kontrol edin ve hasarlı olanları değiştirin. Yeni contaları takmadan önce yüzeyleri temizleyin.
• Hava Filtresi: Hava filtresini temizleyin veya gerekirse değiştirin. Tıkalı bir hava filtresi, kompresörün performansını olumsuz etkileyebilir.

Komponentleri temizlemek için uygun temizleme çözücüleri kullanın. Pas ve kireç çözücüler, parçaların temizlenmesinde etkili olabilir. Temizleme işleminden sonra, tüm parçaları kurulayın ve yağlayın.

Komponentlerin Değiştirilmesi

İnceleme sonucunda arızalı veya aşınmış olduğu tespit edilen tüm komponentleri yenileriyle değiştirin. Orijinal yedek parçaları kullanmaya özen gösterin. Aşağıdaki komponentler genellikle değiştirilmesi gereken parçalardır:

• Piston segmanları
• Valfler
• Contalar
• Hava filtresi
• Yataklar
• Basınç anahtarı
• Çek valf

Yeni parçaları takarken, üreticinin talimatlarına uyun. Contaların doğru şekilde yerleştirildiğinden ve tüm bağlantıların sıkı olduğundan emin olun. Yanlış montaj, arızalara ve performans kayıplarına neden olabilir.

Komponentlerin Montajı

Tüm komponentleri temizleyip değiştirdikten sonra, kompresörü tekrar monte etmeye başlayabilirsiniz. Sökme işlemindeki adımları tersine izleyin. Aşağıdaki noktalara dikkat edin:

1. Krank Mili ve Biyel Kolu: Krank milini ve biyel kolunu doğru pozisyonda monte edin. Yatakları yağlayın ve bağlantıları sıkın.
2. Piston ve Segmanlar: Pistonu ve segmanları silindire yerleştirin. Segmanların doğru yönde olduğundan emin olun. Yeni contaları takın.
3. Silindir Kapağı: Silindir kapağını monte edin ve vidaları tork anahtarıyla sıkın.
4. Çek Valf: Çek valfi monte edin ve bağlantıları sıkın.
5. Basınç Anahtarı: Basınç anahtarını monte edin ve elektrik bağlantılarını yapın.
6. Hava Filtresi: Hava filtresini monte edin.

Tüm bağlantıların sıkı olduğundan ve parçaların doğru yerleştirildiğinden emin olun. Gevşek bağlantılar, hava kaçaklarına ve performans kayıplarına neden olabilir.

Yağlama

Kompresörün düzgün çalışması için doğru yağlama çok önemlidir. Kompresör yağını kullanım kılavuzunda belirtilen seviyeye kadar doldurun. Aşağıdaki noktalara dikkat edin:

• Doğru yağ tipini kullanın. Yanlış yağ, kompresörün performansını olumsuz etkileyebilir ve arızalara neden olabilir.
• Yağ seviyesini düzenli olarak kontrol edin ve gerekirse tamamlayın.
• Yağ filtresini düzenli olarak değiştirin. Tıkalı bir yağ filtresi, yağlama verimliliğini azaltabilir.

Yağlama sisteminin düzgün çalışması, kompresörün ömrünü uzatır ve arıza riskini azaltır.

Test ve Ayarlamalar

Kompresörü monte ettikten ve yağladıktan sonra, test etmeye başlayabilirsiniz. Aşağıdaki adımları izleyin:

1. Kompresörü Çalıştırın: Kompresörü elektrik kaynağına bağlayın ve çalıştırın.
2. Basınç Kontrolü: Basınç göstergesini kontrol edin. Kompresörün doğru basınca ulaştığından emin olun.
3. Hava Kaçağı Kontrolü: Bağlantı noktalarını ve hortumları sabunlu suyla kontrol edin. Hava kaçağı olup olmadığını kontrol edin.
4. Termal Kontrol: Kompresörün motorunu ve silindirini elinizle kontrol edin. Aşırı ısınma olup olmadığını kontrol edin.
5. Ses Kontrolü: Kompresörün normalden farklı bir ses çıkarıp çıkarmadığını dinleyin.

Eğer kompresör düzgün çalışıyorsa, basınç anahtarını ayarlayarak istenen basınç aralığını ayarlayabilirsiniz. Kompresörün otomatik olarak açılıp kapandığından emin olun.

Ekipman Bakımı ve Depolama

Kompresörün ömrünü uzatmak ve performansını korumak için düzenli bakım çok önemlidir. Aşağıdaki bakım işlemlerini düzenli olarak yapın:

• Hava filtresini düzenli olarak temizleyin veya değiştirin.
• Yağ seviyesini düzenli olarak kontrol edin ve tamamlayın.
• Yağ filtresini düzenli olarak değiştirin.
• Hava tankını düzenli olarak boşaltın.
• Bağlantı noktalarını ve hortumları düzenli olarak kontrol edin ve sıkın.
• Kompresörü temiz ve kuru bir yerde saklayın.

Kompresörü uzun süre kullanmayacaksanız, basıncı tamamen boşaltın ve yağını boşaltın. Kompresörü toz ve nemden koruyacak şekilde saklayın.

Sık Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri

Pistonlu kompresörlerde sık karşılaşılan sorunlar ve çözümleri:

• Düşük Basınç:
  • Neden: Hava kaçağı, piston segmanlarının aşınması, valflerin arızalanması.
  • Çözüm: Hava kaçaklarını giderin, piston segmanlarını ve valfleri değiştirin.
• Aşırı Isınma:
  • Neden: Yetersiz yağlama, tıkalı hava filtresi, aşırı yüklenme.
  • Çözüm: Yağ seviyesini kontrol edin, hava filtresini temizleyin veya değiştirin, kompresörü doğru şekilde kullanın.
• Hava Kaçağı:
  • Neden: Gevşek bağlantılar, hasarlı hortumlar, yıpranmış contalar.
  • Çözüm: Bağlantıları sıkın, hortumları ve contaları değiştirin.
• Gürültülü Çalışma:
  • Neden: Aşınmış yataklar, gevşek parçalar, arızalı motor.
  • Çözüm: Yatakları değiştirin, parçaları sıkın, motoru onarın veya değiştirin.
• Motor Arızası:
  • Neden: Aşırı yüklenme, yetersiz voltaj, arızalı sargılar.
  • Çözüm: Motoru kontrol edin, sargıları onarın veya motoru değiştirin.

Önemli Uyarılar

Kompresör onarımı sırasında aşağıdaki uyarılara dikkat edin:

• Elektrik çarpması tehlikesi! Kompresörü elektrik kaynağından ayırmadan asla onarım yapmayın.
• Basınçlı hava tehlikesi! Kompresörün basıncını tamamen boşaltmadan parçaları sökmeyin.
• Yanıcı maddeler tehlikesi! Çalışma alanında yanıcı maddeler bulundurmayın.
• Uygun KKD kullanın! Gözlük, eldiven ve iş elbiseleri kullanmayı unutmayın.